4. Rol van boekhandelaar Huisingh
Op het achterste schutblad van het apothekersmanuscript van G.H. Ramdohr is een reclame sticker geplakt van de boekhandel L. Huisingh.
In de 18de eeuw werden door boekverkopers leesbibliotheken opgezet waar men tegen betaling van contributie of een bepaald bedrag per deel, boeken en tijdschriften kon lenen of ter plaatse kon lezen. De eerste werd in Den Haag in 1751 begonnen, in Groningen volgde al snel in 1755 de winkelbibliotheek van L. Huisingh.
De KB vermeldt de jaren1758 t/m 1794 als de werkzame periode voor L. Huisingh in Groningen. Hij wordt genoemd als boekverkoper aan de brede Markt, tussen Geltinge en Oosterstraat. Hij is meer dan boekverkoper want hij is tevens uitgever, In 1769 laat hij “Debora in vier zangen” door Anna van der Horst verschijnen.
De sticker in het apothekersmanuscript noemt de Brede Markt (= Grote Markt) en dateert daarom uit de laatste periode toen de zaak gevestigd was aan de Grote Markt in Groningen (1769-1792).
Huisingh overleed op 30 januari 1796 volgens een bericht in de Groninger Courant (02-02-1796). Zijn weduwe Catharina Mulder bood de winkelvoorraad (boeken/ kantoorartikelen) te koop aan middels een advertentie in de Groninger Courant (02-09-1796).
Na 1800 ging de winkelbibliotheek van L. Huisingh op in de leesbibliotheken van Hermannus Eekhoff en R.J. Schierbeek.
De vraag is waarom de sticker van de boekhandelaar L. Huisingh in het apothekersmanuscript is geplakt, omdat dit geen standaard boek betreft, dat te koop zal zijn aangeboden. Ook lijkt het onwaarschijnlijk dat dit manuscript onderdeel uitmaakte van de leesbibliotheek. Mogelijk was het een blanco aantekeningenboek uit het faillissement of als zodanig eerder door de boekhandel Huisingh verkocht. Als het onderdeel van de opheffingsuitverkoop was geweest, zou Ramdohr het zelf kunnen hebben gekocht, omdat hij vanaf eind 1796 in Groningen woonde.
5. Gebruikt papier
Het apothekersmanuscript is geschreven op geschept papier van een goede kwaliteit met een duidelijk watermerk. Het boekformaat is kwarto (20x16 cm) en de watermerken zijn gespitst verdeeld over twee pagina’s. Het watermerk is benoemd als: Type Vryheyt. Afbeelding van een leeuw op een voetstuk met het opschrift “Vryheyd“, “Vryheyt“. De leeuw houdt een bundel met zeven pijlen en een staak waarop een hoed vast staat. Eromheen een gekroonde dubbele cirkel met randschrift “Pro patria eiusque libertate“.
Een bundel blanco papier (31×20 cm), geveild bij Catawiki, heeft een identiek watermerk (zie afbeelding). Als de datum van vervaardiging wordt 1750 vermeld.
De datum 1750 lijkt een redelijke inschatting en wordt gesteund door een producent van Pro Patria papier.
Jan Honig (& Zoon) zijnde Jan Jbz. Honig (1688-1757) was een witpapierfabrikant te Zaandijk, een zoon van de papierfabrikant Jacob Cz. Honig(h) (1648-1709) en zelfstandig werkzaam van 1738 tot 1757. Jan was de jongere broer van Cornelis Jbz. Honig (1683-1755), die in 1709 gezamenlijk startten onder de firmanaam C. & J. Honig. Bij de splitsing van dit familiebedrijf in 1738 viel de molen De Vergulde Bijkorf te beurt aan Jan en kocht hij daarnaast molen De Eendracht aan. Hij was gehuwd met Trijntje Claes Caescoper (1689-1763) en opereerde met zijn zoon Jacob Jsz. Honig (1712-1780) onder de naam J(an) Honig & zoon. Deze firma produceerde rond 1741 Pro Patria papier, voorzien van het embleem van de Hollandse Tuin als watermerk papiermaker.
Lees verder: Manuscript van een militair apotheker. Delen 6 en 7. Speculatieve conclusie over auteur manuscript en Samenvatting
